برگشت خوراکی‌ها از پیک تورم؟

تصویر تورم خوراکی‌‌ها در تابستان

مرکز آمار ایران روز گذشته آمار تورم خوراکی‌‌ها را منتشر کرد. پیش از این مرکز آمار در گزارش تورم تیرماه اعلام کرده بود که نرخ تورم نقطه به نقطه کالاهای خوراکی در تیرماه به ۸۶درصد و نرخ ماهانه خوراکی‌‌ها به ۷/ ۵درصد رسیده است. بر این اساس در بخش تورم ماهانه، مرغ ماشینی صدرنشین است. بر این اساس قیمت مرغ در اولین ماه تابستان رشدی بالغ بر ۱/ ۲۶درصد را تجربه کرد. سس مایونز نیز با رشدی ۳/ ۲۴درصدی در رده بعدی تورم ماهانه تیرماه قرار گرفت. هویج‌فرنگی با ثبت رشد ۶/ ۲۱درصدی تیرماه باعث شد تا هر سه کالایی که بیشترین رشد قیمت را در هرماه تجربه کرده‌‌اند، افزایش قیمتی بالاتر از ۲۰درصد را به ثبت برسانند. در میان کالاهایی که رشد ماهانه قیمت آنها بیش از ۱۰درصد بوده‌‌ است، اقلام مهمی چون برنج ایرانی، پیاز و کره پاستوریزه به چشم می‌‌خورد.

بازگشت خوراکی‌‌ها از پیک

در پی حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی در اردیبهشت ماه، تورم در خرداد ماه با افزایش قابل توجهی روبه‌رو شد.بر این اساس نرخ تورم ماهانه خرداد به سطح ۲/ ۱۲درصد رسید. نرخ تورم ماهانه کالاهای خوراکی نیز در آخرین ماه بهار به ۴/ ۲۵درصد رسید.  با این حال آمار تورم ماهانه تیر حاکی از آن است که نرخ تورم از پیک خود عبور کرده است. این مساله در تورم ۷/ ۵درصدی خوراکی‌‌ها در تیرماه منعکس شده است. با این حال همچنان نمی‌‌توان گفت که اثر حذف ارز ترجیحی به‌طور کامل تخلیه شده است. با این حال عبور تورم از پیک خود همچنان در تورم نقطه به نقطه و تورم میانگین سالانه منعکس نشده است. بر این اساس نرخ تورم نقطه به نقطه خوراکی‌‌ها از ۶/ ۸۱درصد در خرداد ماه به ۸۶درصد در تیرماه رسید. در تورم میانگین سالانه نیز نرخ تورم از ۶/ ۵۱درصد در خرداد و ۶/ ۵۴درصد در تیرماه رسیده است. با این حال می‌‌توان پیش‌بینی کرد با تداوم کاهش نرخ تورم ماهانه در ماه‌های آتی، نرخ توم نقطه به نقطه و میانگین سالانه نیز نزولی شود.

از سوی دیگر پیش‌‌بینی‌‌های تازه در سطح جهان حاکی از آن است که تورم جهانی کالاهای خوراکی در سه‌ماه چهارم سال۲۰۲۲ به نصف سه‌ماه دوم سال جاری میلادی خواهد رسید. این مساله می‌‌تواند تا حد زیادی به کنترل قیمت مواد غذایی در ایران کمک کند. با این حال همچنان برای پیش‌‌بینی کمی زود است؛ زیرا بازار محصولات کشاورزی در جهان همچنان بی‌‌ثبات است و ادامه جنگ اوکراین و گرمای بی‌‌سابقه در اروپا و آمریکا می‌‌تواند این مساله را تشدید کند.

خوراکی‌‌ها در رالی سالانه

بخش دیگری از گزارش مرکز آمار درباره تورم کالاهای خوراکی به بررسی تورم نقطه به نقطه این دسته از کالاها اختصاص یافته است. بر این اساس در میان ۵۳کالای بررسی‌شده در این گزارش ۳۳قلم کالا تورم نقطه به نقطه‌‌ای بالاتر از تورم نقطه به نقطه تیرماه را ثبت کرده است. روغن مایع و روغن نباتی جامد به ترتیب با ثبت تورم نقطه به نقطه ۵/ ۳۲۷درصدی و ۸/ ۲۸۵درصدی صدرنشین تورم نقطه به نقطه خوراکی‌‌ها بودند.  برنج درجه یک ایرانی با ۴/ ۱۸۸درصد، سیب‌زمینی با ۵/ ۱۷۳درصد و ماکارونی با ۱۶۶درصد در رده‌های بعدی بالاترین تورم نقطه به نقطه کالاهای خوراکی در تیرماه قرار دارد. رشد نقطه به نقطه بالای صددرصد در کالاهایی مانند پنیر، ماست، شیر، مرغ و تخم‌‌مرغ حاکی از آن است که کالاهای اساسی در یک سال گذشته افزایش قیمت قابل توجهی را تجربه کرده‌‌اند و فشار مضاعفی را بر دوش خانوارها قرار داده است.

جزئیات تورم گروه‌های مختلف

جزئیات آمار منتشرشده نشان می‌‌دهد در گروه نان و غلات، اقلام «برنج ایرانی درجه یک» با رشد ۷/ ۱۰درصد، «برنج خارجی درجه یک» با ۵/ ۶درصد و «رشته آش» با ۲/ ۵درصد بالاترین افزایش قیمت نسبت به ماه گذشته را به خود اختصاص داده‌‌اند. در گروه «گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آن‌ا» اقلام «مرغ ماشینی» با ۱/ ۲۶درصد، «کنسرو ماهی تن» با ۲/ ۳درصد و «گوشت گاو یا گوساله» با ۶/ ۲درصد بیشترین رشد قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌‌اند.

در گروه «لبنیات، تخم‌مرغ و انواع روغن» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به «دوغ پاستوریزه» با ۸/ ۱۸درصد، «خامه پاستوریزه» با ۸/ ۱۴درصد و «کره پاستوریزه» با ۳/ ۱۴درصد بوده است. در گروه «میوه و خشکبار» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به پرتقال با ۹/ ۱۳درصد و کشمش پلویی با ۲/ ۹درصد بوده است. در این گروه هلو در تیرماه با ۵/ ۱۲درصد کاهش قیمت مواجه شده است. در گروه «سبزیجات و حبوبات» نیز بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل به «هویج فرنگی» با ۶/ ۲۱درصد، پیاز با ۱۰درصد و لوبیا چیتی با ۳/ ۷درصد تعلق دارد. در نهایت در گروه «قند، شکر، آشامیدنی‌‌ها و سایر خوراکی‌‌ها» سس مایونز با ۳/ ۲۴ و سس گوجه‌فرنگی با ۴/ ۷درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌‌اند.